ورزش و رژیم غذایی به تنهایی اغلب نمی تواند به طور موثر افراد مبتلا به چاقی شدید و بیش از حد را درمان کند. جراحی چاقی عملی است که به منظور کمک به کاهش وزن چنین افرادی انجام می شود. شواهد حاکی از آن است که جراحی چاقی ممکن است میزان مرگ و میر را برای بیماران مبتلا به چاقی شدید کاهش دهد، به ویژه هنگامی که با تغذیه سالم و تغییر سبک زندگی پس از جراحی همراه باشد. در ادامه درباره عمل جراحی چاقی و هدفه آن بیشتر صحبت می‌کنیم.
عمل جراحی چاقی چیست؟
جراحی چاقی که به عنوان جراحی متابولیک یا جراحی کاهش وزن نیز شناخته می شود که یک جراحی مداخله ای برای رفع چاقی است. ثابت شده است که این نوع جراحی نسبت به شیوه زندگی، رژیم غذایی و مداخلات پزشکی در مدیریت چاقی موثرتر است. در عمل جراحی چاقی بخش های مختلف دستگاه گوارش را برای کاهش وزن تغییر می دهند.
هدف از عمل جراحی چاقی
هدف اساسی عمل جراحی چاقی، محدود کردن دریافت غذا و کاهش جذب غذا در معده و روده است. جراحی چاقی کمک می‌کند تا افرادی که نمی‌توانند جلوی خود را برای دریافت غذاها را بگیرند، با کم شدن اشتها به طور غیر ارادی مقدار دریافت و جذب غذایشان محدود شود تا بتواند از بیشتر شدن وزن جلوگیری کند.
برای درک بهتر، فرآیند هضم از دهان شروع می شود، جایی که غذا جویده می شود و با بزاق و سایر ترشحات حاوی آنزیم مخلوط می شود. سپس غذا به معده می رسد و در آنجا با ترشحات گوارشی مخلوط شده و تجزیه می شود تا مواد مغذی و کالری جذب شوند. سپس هضم سریعتر می شود زیرا غذا به دوازدهه یا قسمت اول روده کوچک می رود و در آنجا با صفرا و ترشحات پانکراس مخلوط می شود.
انجام جراحی چاقی جهت تغییر یا قطع این نوع فرآیند هضم طراحی شده تا مواد غذایی به شیوه معمول تجزیه و جذب نشود. کاهش مقدار مواد مغذی و کالری جذب شده، بیماران را قادر می سازد وزن خود را کاهش دهند و خطر ابتلا به خطرات یا اختلالات سلامت مرتبط با چاقی را کاهش دهند.
انواع عمل جراحی چاقی چیست؟
رایج ترین انواع عمل جراحی چاقی عبارتند از:
- بای پس معده
- جراحی اسلیو معده (که همچنین به عنوان اسلیو گاسترکتومی نیز شناخته می شود)
- جراحی باند معده
این جراحی‌ها معمولاً به عنوان یک روش لاپاراسکوپی کمتر تهاجمی، از طریق چندین برش کوچک در شکم انجام می‌شوند. گاهی اوقات، جراحی باز با برش بزرگتر مورد نیاز است.
در بای پس معده، یک کیسه معده کوچک با منگنه کردن بخش دیگر آن ایجاد می شود. همچنین در این روش مسیر عبور مواد غذایی کوتاه تر شده و معده به طور مستقیم به روده کوچک متصل می شود. در نتیجه غذای کمتری در معده باقی می ماند و کالری کمتری نیز جذب می شود.
در جراحی اسلیو معده، قسمت اعظم معده برداشته می شود. در واقع به طور تقریبا 80 درصد از معده را حذف می‌کنند و با این کار غذای کمتری در معده جا می‌گیرد.
در جراحی باند معده، یک حلقه قابل تنظیم در اطراف قسمت بالای معده قرار می گیرد. این روش یک کیسه بسیار کوچک ایجاد می کند، بنابراین غذا برای مدت طولانی تری در قسمت بالای معده باقی می ماند و فضای کل معده برای دریافت غذا محدودتر می‌شود.
آیا جراحی چاقی به کاهش وزن کمک می کند؟
با عمل جراحی چاقی، کاهش وزن اغلب چشمگیر است. با توجه به مشاهدات میانگین کاهش وزن اضافی بدن، 18 تا 24 ماه پس از جراحی چاقی، 50 درصد است. همچنین برخی جراحی‌ها ممکن است به بیمار کمک کند بیشتر از سایرین کاهش وزن داشته باشد.
علاوه بر این، در حالی که همیشه احتمال افزایش وزن وجود دارد، بیمارانی که پس از عمل از رژیم غذایی خاص و سایر توصیه‌ها به دقت پیروی می‌کنند، در کاهش وزن موفق تر هستند.
چه زمانی می توانم به جراحی چاقی فکر کنم؟
ممکن است پس از امتحان روش های جایگزین برای کاهش وزن و صحبت با پزشک، جراحی چاقی را در نظر بگیرید. عمل جراحی چاقی معمولاً برای افرادی با شاخص توده بدنی بالای 40 یا افرادی با شاخص توده بدنی بالای 35 که سایر مشکلات سلامتی جدی مانند دیابت یا بیماری قلبی دارند پیشنهاد می شود.
سیگار بر بهبودی شما پس از جراحی تاثیر مخرب می گذارد و می تواند احتمال بروز عوارض را افزایش دهد. اگر سیگاری هستید، اکیداً توصیه می شود که حداقل 6 هفته قبل از جراحی چاقی سیگار را ترک کنید.
چه کسانی نباید تحت عمل جراحی چاقی قرار گیرند؟
جراحی چاقی ممکن است برای همه افرادی که دارای اضافه وزن شدید هستند مناسب نباشد. برای واجد شرایط بودن جراحی کاهش وزن باید شرایط پزشکی خاصی را رعایت کنید. پزشک شما تعیین خواهد کرد:
- اینکه آیا شما کاندیدای مناسب برای جراحی چاقی هستید؟
- کدام روش عمل جراحی چاقی برای شما بهتر است؟
خطرات و عوارض جراحی چاقی چیست؟
جراحی چاقی به طور کلی ایمن در نظر گرفته می شود. خطرات جانبی مانند تمام جراحی های بزرگ، در این عمل نیز وجود دارد، که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- عفونت
- خون ریزی بیش از حد
- واکنش های نامطلوب به بیهوشی
- لخته شدن خون و ترومبوز ورید عمقی
- نشت روده در خط منگنه یا مفاصل
- مشکلات ریوی یا تنفسی
بسته به نوع جراحی، عوارض طولانی مدت جراحی چاقی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- انسداد روده
- سندرم دامپینگ (باعث اسهال، حالت تهوع یا استفراغ می شود)
- کمبود ویتامین و مواد مغذی
- سنگ کیسه صفرا
- فتق
- زخم
در درازمدت، ممکن است وزنی را که انتظارش را داشتید از دست ندهید و وزن دوباره بازگردد. این اتفاق معمولاً در صورتی رخ می‌دهد که به توصیه‌های پزشک خود پایبند نباشید یا در ایجاد تغییرات لازم در سبک زندگی از جمله اتخاذ یک عادت غذایی سالم و رژیم ورزشی منظم شکست بخورید.
نتیجه گیری
اگر تمامی تلاش ها برای لاخر شدن به شکست منجر شوند، پزشک با بررسی های لازم در صورتی که واجد شرایط جراحی چاقی باشید، این عمل را انجام می‌دهد. توجه داشته باشید که اینگونه جراحی ها مثل جراحی چاقی پر ریسک هستند، در نتیجه مهم ترین نکته قبل از هرگونه اقدام، آگاهی کامل از این نوع جراحی است.
