فتق اینگوینال (مغبنی) زمانی رخ می دهد که بافتی مانند بخشی از روده از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات شکم بیرون بزند. برآمدگی ایجاد شده می تواند دردناک باشد، به خصوص زمانی که سرفه می کنید، خم می شوید یا یک جسم سنگین را بلند می کنید. با این حال، بسیاری از فتق ها باعث درد نمی شوند.
فتق مغبنی لزوما خطرناک نیست. با این حال، به خودی خود بهبود نمی یابد و می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. پزشک شما احتمالاً جراحی را برای رفع فتق اینگوینال که دردناک یا بزرگ شده است توصیه می کند. ترمیم فتق مغبنی یک روش جراحی رایج است.
علائم فتق اینگوینال
علائم و نشانه های فتق مغبنی عبارتند از:
- برآمدگی در ناحیه دو طرف استخوان پوبيك، که در حالت ایستاده آشکارتر می شود، به خصوص اگر سرفه کنید یا زور بزنيد.
- احساس سوزش یا درد در محل برآمدگی
- درد یا ناراحتی در کشاله ران، به خصوص هنگام خم شدن، سرفه کردن یا بلند شدن
- احساس سنگینی یا كشش در کشاله ران
- ضعف یا فشار در کشاله ران
- گاهی اوقات درد و تورم در اطراف بیضه ها در صورتيكه روده بیرون زده به داخل کیسه بیضه وارد شود.
علائم فتق اینگوینال مغبنی در کودکان
فتق مغبنی در نوزادان و کودکان ناشی از ضعف دیواره شکم است که در بدو تولد وجود دارد. گاهی اوقات فتق تنها زمانی قابل مشاهده است که یک نوزاد در حین اجابت مزاج گریه می کند، سرفه می کند یا زور می زند. او ممکن است تحریک پذیر باشد و کمتر از حد معمول اشتها داشته باشد.در یک کودک بزرگتر، فتق زمانی که کودک سرفه می‌کند، در حین اجابت مزاج زور مى زند یا برای مدت طولانی می‌ایستد، بیشتر آشکار می‌شود.
نشانه های فتق اینگوینال حاد
اگر نتوانید فتق را به داخل فشار دهید، محتویات فتق ممکن است در دیواره شکم به دام افتاده باشد (incarcerated). فتق incarcerated می تواند strangulated شود يعنى جریان خون بافت به دام افتاده است قطع شود. فتق strangulated در صورت عدم درمان می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
علائم و نشانه های فتق strangulated عبارتند از:
- حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
- تب
- درد ناگهانی که به سرعت تشدید می شود
- برآمدگی فتق که قرمز، بنفش یا تیره می شود
- ناتوانی در حرکت روده یا دفع گاز
اگر برآمدگی فتق قرمز، بنفش یا تیره شد یا اگر متوجه علائم یا نشانه های دیگری از فتق strangulated شدید، فوراً به دنبال مراقبت پزشكى باشید. اگر برآمدگی دردناک یا قابل توجهی در کشاله ران خود در دو طرف استخوان پوبيك (شرمگاهى) دارید، به پزشک مراجعه کنید. این برآمدگی زمانی که ایستاده اید بیشتر قابل توجه است و معمولاً اگر دست خود را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید می توانید آن را احساس کنید.
علل ایجاد فتق اینگوینال
برخی از فتق های اینگوینال هیچ علت ظاهری ندارند. موارد دیگر ممکن است در نتیجه موارد زیر رخ دهند:
- افزایش فشار داخل شکم
- یک نقطه ضعیف از قبل موجود در دیواره شکم
- زور زدن در هنگام اجابت مزاج یا ادرار
- فعالیت شدید
- بارداری
- سرفه یا عطسه مزمن
در بسیاری از افراد، ضعف دیواره شکم که منجر به فتق اینگوینال می‌شود، قبل از تولد اتفاق می‌افتد، زمانی که ضعف در عضله دیواره شکم به درستی بسته نمی‌شود. سایر فتق های مغبنی بعداً در زندگی زمانی که عضلات به دلیل افزایش سن، فعالیت بدنی شدید یا سرفه های همراه با سیگار ضعیف می شوند یا بدتر می شوند، ایجاد می شوند.
همچنین ممکن است در اواخر زندگی، به ویژه پس از جراحت یا جراحی شکم، نقاط ضعفی در دیواره شکم ایجاد شود.
در مردان، نقطه ضعف معمولا در کانال مغبنی، جایی که طناب اسپرماتیک وارد کیسه بیضه می شود، رخ می دهد. در زنان، کانال مغبنی حامل رباطی است که به نگه داشتن رحم در جای خود کمک می کند و گاهی اوقات فتق در جایی رخ می دهد که بافت همبند از رحم به بافت اطراف استخوان پوبيك متصل می شود.
سایر عواملی که خطر ابتلا به فتق اینگوینال را افزایش می دهند عبارتند از :
- مرد بودن مردان هشت برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به فتق مغبنی هستند.
- بزرگتر بودن با افزایش سن، عضلات ضعیف می شوند.
- نژاد سفید
- سابقه خانوادگی. شما یکی از اقوام نزدیک مانند والدین یا خواهر و برادری دارید که این بیماری را دارد.
- سرفه های مزمن، مانند سیگار کشیدن.
- یبوست مزمن. یبوست باعث زور زدن در هنگام اجابت مزاج می شود.
- بارداری. بارداری می تواند عضلات شکم را ضعیف کرده و باعث افزایش فشار داخل شکم شما شود.
- زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد. فتق مغبنی در نوزادانی که نارس یا با وزن کم به دنیا می آیند بیشتر دیده می شود.
- فتق مغبنی قبلی یا ترمیم فتق. حتی اگر فتق قبلی شما در دوران کودکی رخ داده باشد، شما در معرض خطر ابتلا به فتق مغبنی دیگری هستید.
عوارض فتق اینگوینال
فشار بر بافت های اطراف ،اکثر فتق های اینگوینال اگر با جراحی ترمیم نشوند به مرور زمان بزرگ می شوند. در مردان، فتق های بزرگ می توانند به داخل کیسه بیضه کشیده شوند و باعث درد و تورم شوند. اگر محتویات فتق در نقطه ضعیف دیواره شکم گیر کند، محتویات آن می تواند روده را مسدود کند و منجر به درد شدید، حالت تهوع، استفراغ و ناتوانی در اجابت مزاج یا دفع گاز شود.
فتق incarcerated می تواند جریان خون بخشی از روده را قطع کند. Incarceration می تواند منجر به مرگ بافت روده آسیب دیده شود. فتق incarcerated تهدید کننده زندگی است و نیاز به جراحی فوری دارد.
پيشگيرى از فتق اینگوینال
شما نمی توانید از نقص مادرزادی که شما را مستعد ابتلا به فتق اینگوینال می کند جلوگیری کنید. با این حال، می‌توانید فشار روی عضلات و بافت‌های شکم خود را کاهش دهید.وزن متعادل را حفظ کنید. با پزشک خود در مورد برنامه ورزشی و رژیم غذایی مناسب خود صحبت کنید.بر غذاهای پر فیبر تاکید کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات کامل حاوی فیبر هستند که می تواند به جلوگیری از یبوست و زور زدن کمک کند.
اجسام سنگین را با احتیاط بلند کنید یا از بلند کردن آنهاسنگین خودداری کنید.اگر باید چیزی سنگین بلند کنید، همیشه از زانو خم شوید نه از کمر.
سیگار نكشيد. سیگار علاوه بر نقش آن در بسیاری از بیماری های جدی، اغلب باعث سرفه مزمن می شود که می تواند منجر به یا تشدید فتق مغبنی شود.
تشخیص فتق اینگوینال
معاینه فیزیکی معمولاً تمام چیزی است که برای تشخیص فتق اینگوینال لازم است. پزشک شما برآمدگی در ناحیه کشاله ران را بررسی می کند. از آنجایی که ایستادن و سرفه می‌تواند فتق را برجسته‌تر کند، احتمالاً از شما خواسته می‌شود که بایستید و سرفه کنید یا زور بزنید.
اگر تشخیص به راحتی مشخص نباشد، پزشک ممکن است آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی شکم، سی تی اسکن یا MRI را تجویز کند.
درمان فتق اینگوینال
اگر فتق شما کوچک است و شما را آزار نمی دهد، ممکن است پزشک پيگيرى را توصیه کند. گاهی اوقات، پوشیدن یک فتق بند حمایتی ممکن است به تسکین علائم کمک کند، اما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید زیرا مهم است که فتق بند به درستی جا بیفتد و به درستی استفاده شود. در کودکان، پزشک ممکن است قبل از فکر کردن به جراحی، فشار دستی برای کاهش برآمدگی اعمال کند.
فتق های بزرگ یا دردناک معمولاً برای تسکین ناراحتی و جلوگیری از عوارض جدی نیاز به جراحی فتق کشاله ران دارند.
کلام آخر
فتق (هرنی) اینگوینال یا مغبنی (کشاله ران) زمانی رخ می دهد که بافت بخشی از روده در یک نقطه از عضلات شکم بیرون زده و به شکل برآمدگی دیده می‌شود. فتق کشاله ران لزوماً خطرناک نیست.در صورتی که فتق کشاله ران بزرگ شده و دردناک شود پزشک و جراح لاپاراسکوپی شما برای درمان آن عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد.
