آشالازی و هر آنچه باید در مورد آن بدانیم

آشالازی یک اختلال نادر پزشکی است که باعث می شود غذا و مایع برای عبور از مری به معده با دشواری صورت گیرد Achalasia زمانی رخ می دهد که اعصاب اسفنکتر تحتاتی در مری آسیب دیده اند.در طول زمان مشکل بیمار گسترش می یابد و در نهایت توانایی عبور غذا به معده کاهش می یابد. غذا سپس در مری گاهی اوقات تخمیر و به دهان بر می گردد، که می تواند باعث حس طعم تلخ در دهان شود. بعضی از مردم این بیماری را با ریفلاکس معده (GERD) اشتباه می گیرند. با این حال، در Achalasia منشا غذا از مری است، در حالی که در رفلاکس مواد از معده می آید. هیچ درمان  قطعی برای Achalasia وجود ندارد و هنگامی که مری فلج شده است، عضلات نمی توانند به درستی کار کنند. اما علائم معمولا می تواند با آندوسکوپی، درمان کم تهاجمی یا جراحی مدیریت شود.

علائم آشالازی

علائم آشالازی Achalasia به طور کلی به تدریج ظاهر می شود و در طول زمان بدتر می شود. علائم و نشانه ها ممکن است شامل:
ناتوانی در بلع (دیسفاژی)، که ممکن است مانند گیر کردن غذا در حلق احساس شود، یا بازگشت بزاق و غذا به دهان یا سوزش سر دل، اروغ زدن یا درد قفسه سینه که متناوب هست خود را نشان دهد.
سرفه های شبانه، عفونت ریه ناشی از آسپیراسیون غذا به ریه، کاهش وزن و استفراغ از دیگر علایم این بیماری هستند.

علل آشالازی

دلیل اصلی آشالازی کاملا مشخص نمی باشد. محققان معتقدند ممکن است این بیماری ناشی از از دست دادن سلول های عصبی در مری باشد. عفونت ویروسی و پاسخ های خودایمنی از علل نابودی این سلولها مطرح شده اند. به ندرت آشالازی ممکن است ناشی از یک اختلال ژنتیکی ارثی یا عفونی  باشد.

تشخیص آشالازی

این بیماری ممکن است تشخیص داده نشود یا با بیماری های دیگر اشتباه گردد زیرا دارای علائم مشابه سایر اختلالات گوارشی است. برای تشخیص، بررسیهای ذیل توصیه می شود:

• Manometry مری. این آزمون، انقباض عضلات ریتمیک را در مری اندازه گیری می کند و زمان بلع، هماهنگی در عضلات مری انجام می شود و اسفنکتر تحتانی مری شل می شود تا غذا وارد معده شود. این آزمون جهت تعیین نوع مشکل حرکتی مری ممکن است مفید باشد.
• esophagram :عکس بعد از نوشیدن یک مایع اپک که داخل دستگاه گوارش را پر می کند گرفته می شود و هر نوع گشادی غیر طبیعی در طول مری یا تنگی‌شدید در انتهای مری قابل رویت است.
• آندوسکوپی  یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به یک نور و دوربین (آندوسکوپ) از دهان وارد می شود و جهت بررسی داخل مری و معده استفاده می گردد.از آندوسکوپی می توان برای گرفتن نمونه ای از بافت (بیوپسی) استفاده کرد تا برای عوارض ریفلاکس مانند مریض بارت مورد آزمایش قرار گیرد.

 درمان آشالازی

درمان آشلازی Achalasia متمرکز بر شل کردن اسفنکتر تحتانی مری جهت عبور راحت غذا و مایع و ورود آن به معده می باشد.درمان بستگی به سن، وضعیت سلامتی و شدت Achalasia متفاوت است.

درمان آشلازی بدون جراحی

درمان های غیر جراحی شامل موارد زیر می شود:
اتساع پنوماتیک : یک بالون توسط آندوسکوپی وارد مری شده و برای اتساع آن باز می شود. این روش در صورت بازنشدن اسفنکتر ممکن است تکرار شود. تقریبا یک سوم از افراد مبتلا نیاز به تکرار در طی پنج سال دارند.
بوتاکس (Botulinum Type A): این آرامبخش عضلانی را می توان تحت دید آندوسکوپی به طور مستقیم به اسفنکتر مری تزریق کرد ممکن است جهت نیل به مقصود، تزریق ها تکرار شوند و تزریق های تکراری ممکن است در صورت نیاز به انجام عمل جراحی، آن را دشوارتر سازد.

تزریق بوتاکس برای افرادی که علت سن یا سلامت کلی مناسب جراحی یا اتساع با بالون نیستند توصیه می شود.تزریق بوتاکس معمولا بیش از شش ماه طول نمی کشد. بهبود کامل علایم بعد از تزریق بوتاکس ممکن است به تایید تشخیص Achalasia کمک کند.
از دیگر روش‌های درمان غیر جراحی آشالازی، دارو هست.مانند نیتروگلیسیرین (نیتروستات) یا نیفیدپین (Procardia). این داروها دارای اثر درمانی محدود و عوارض جانبی شدید هستند. داروها به طور کلی تنها در صورتی توصیه می شوند که فرد کاندید مناسب برای اتساع پنوماتیک یا جراحی نبوده و بوتاکس کمک نکرده است هرچند نتایج درمانی دارو ها خیلی مناسب نبوده است.

جراحی لاپاراسکوپی آشالازی

گزینه جراحی برای درمان Achalasia میوتومی هلر می باشد. در این عمل، جراح عضلات انتهایی مری تا بخشی از معده را برش می دهد تا غذا به راحتی به معده منتقل گردد. این روش می تواند به صورت باز یا به طریق لاپاروسکوپی انجام شود. در برخی از بیماران بدنبال میوتومی هلر، ریفلاکس معده رخ می‌دهد و برای جلوگیری از مشکلات ناشی از آن ممکن است همزمان با میوتومی، عمل ضد ریفلاکس که فوندوپلایکاسیون معده نامیده می شود انجام گیرد.

درمان گیاهی آشالازی چگونه است؟

آشالازی هیچگونه درمان گیاهی ندارد و حتی ممکن است داروهای گیاهی علائم آشالازی را بدتر کنند. بنابراین به دنبال درمان این بیماری در طب سنتی نگردید.

کلام آخر

آشالازی شایع‌ترین اختلال حرکتی مری است. افراد مبتلابه این بیماری در بلع غذاهای جامد و مایعات دچار مشکل می‌شوند. بیماران در ابتدا علائم همچون گیر افتادگی غذا و یا چسبیدن غذا (دیسفاژی) را حس می‌کنند که با پیشرفت بیماری به‌تدریج بلع مایعات نیز دشوار می‌گردد. ممکن است بیماران از علائمی همچون برگشت غذا به مری، درد قفسه سینه و سوزش سر دل نیز شکایت کنند. در صورت عدم درمان، کاهش وزن و سوءتغذیه نیز ممکن است رخ دهد.

در صورتی که مشکوک به این بیماری هستید می توانید با دکتر ناصر ملک پور مشورت نمایید تا بهترین روش درمانی برای شما اتخاذ شود.