آیا با وجود تلاش‌های فراوان برای کاهش وزن، همچنان با چالش چاقی دست و پنجه نرم می‌کنید؟ جراحی دئودنال سوئیچ یکی از پیچیده‌ترین و مؤثرترین روش‌های کاهش وزن است که برای افراد با چاقی مفرط طراحی شده است. این روش با ترکیب جراحی اسلیو معده و بای‌پس روده، نه تنها به کاهش وزن قابل توجهی منجر میشود، بلکه در پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع ۲، پرفشاری خون و مشکلات قلبی عروقی نقش بسزایی دارد. با این حال، به دلیل کاهش جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها، بیماران پس از جراحی نیازمند رعایت یک برنامه غذایی خاص برای حفظ سلامت عمومی خود خواهند بود. در ادامه این مقاله بیشتر با این جراحی کاهش وزن آشنا خواهیم شد.
دئودنال سوئیچ (بای پس روده) چیست؟
جراحی دئودنال سوئیچ (BPD/DS)، به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و موثرترین روش‌های جراحی چاقی شناخته میشود که معمولاً به عنوان آخرین راه‌حل برای افرادی که سایر روش‌های جراحی چاقی برای آن‌ها مؤثر نبوده است، توصیه می‌گردد. این روش با ایجاد تغییرات قابل توجه در سیستم گوارشی، کاهش وزن شدید و کنترل بیماری‌های مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، و بیماری‌های قلبی را امکان‌پذیر می‌کند. اما به دلیل پیچیدگی بالا و خطرات مرتبط با سوءتغذیه، تنها در موارد خاص و برای بیمارانی با شاخص توده بدنی (BMI) بالای 40 یا 50 و یا مشکلات جدی سلامتی توصیه میشود.
به دلیل ماهیت تهاجمی این جراحی و نیاز به کاهش قابل توجه جذب مواد مغذی، بیماران باید تحت نظر یک تیم تخصصی متشکل از جراحان و متخصصان تغذیه قرار گیرند. عدم توجه به مراقبتهای تغذیه‌ای پس از عمل ممکن است منجر به مشکلات جدی سوءتغذیه شود. به همین دلیل، دکتر ملک‌پور، این روش را تنها در شرایط استثنایی پیشنهاد می‌کنند.
مزایای جراحی بای پس روده
جراحی سوئیچ دوازدهه، به عنوان یکی از روش‌های مؤثر جراحی چاقی، علاوه بر کاهش وزن قابل توجه، مزایای متعددی برای سلامت افراد مبتلا به چاقی مفرط دارد. این جراحی با ایجاد تغییرات آناتومیکی در دستگاه گوارش، به بهبود وضعیت سلامت کلی و افزایش طول عمر کمک می‌کند.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی مانند فشار خون بالا، بیماری شریانی، حمله قلبی و سکته مغزی.
- بهبود مشکلات تنفسی مانند آسم، آپنه انسدادی خواب و سندرم هیپوونتیلاسیون چاقی.
- بهبود بیماری‌های متابولیک نظیر دیابت نوع ۲، هیپرلیپیدمی و مقاومت به انسولین.
- کاهش اثرات بیماری‌های دستگاه گوارش مانند کبد چرب غیر الکلی و استئاتوهپاتیت غیر الکلی.
- بهبود عملکرد تولیدمثل در شرایطی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و ناباروری.
- کاهش دردهای اسکلتی عضلانی مرتبط با وزن بالا، از جمله درد کمر و استئوآرتریت.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی، مانند سرطان کولورکتال و کبد.
- بالاترین میزان موفقیت در کاهش وزن در مقایسه با سایر روش‌های جراحی چاقی.
- بهبود طولانی‌مدت گرسنگی، متابولیسم، چربی خون و سطح قند خون.
- کاهش احتمال بروز سندرم دامپینگ و نیاز کمتر به اجتناب کامل از قند یا چربی.
عمل بای پس روده چگونه انجام میشود؟
جراحی بای‌پس روده یک روش پیچیده است که با هدف کاهش وزن شدید طراحی شده است و باید توسط بهترین جراح چاقی انجام شود. این جراحی شامل دو مرحله اصلی است: اول، اسلیو معده، که در آن بخش بزرگی از معده برداشته میشود تا حجم معده کاهش یابد و احساس سیری زودتر ایجاد شود. دوم، بای‌پس روده، که شامل برداشتن بخش بزرگی از روده باریک است و مسیر حرکت غذا در آن تغییر می‌یابد. سپس انتهای روده به بخش ابتدایی آن متصل میشود، تا جذب مواد غذایی به حداقل برسد. به علاوه، مجرای صفراوی نیز به موقعیتی جدید منتقل میشود تا کالری جذب‌شده نیز کاهش یابد.
با این تغییرات، جذب کالری به شدت کاهش یافته و فرد به سرعت وزن کم می‌کند. این جراحی به دو روش باز و لاپاراسکوپی قابل انجام است که روش لاپاراسکوپی به دلیل برش‌های کوچکتر، بهبودی سریع‌تر و عوارض کمتر، ترجیح داده میشود.
خطرات و عوارض جراحی بای پس روده
- سوء تغذیه: این خطر اصلی جراحی است، زیرا با کاهش جذب مواد مغذی در روده کوچک، بیمار ممکن است با کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مواجه شود. مصرف مکمل‌های روزانه و پیگیری مداوم توسط تیم پزشکی ضروری است. هرچند با تشخیص به موقع، این کمبودها قابل مدیریت و درمان هستند.
- اسهال و مشکلات گوارشی: پس از جراحی، روده کوچک نمی‌تواند به طور کامل غذا را هضم کرده یا آب کافی جذب کند که منجر به مدفوع شل و بدبو و افزایش دفعات دفع مدفوع میشود. این عوارض ممکن است با گذر زمان و تطبیق سیستم گوارشی بهبود یابد.
- رفلاکس صفراوی: در صورتی که دریچه پیلور به درستی کار نکند، صفرا ممکن است به معده بازگشت کند و موجب گاستریت یا زخم معده شود. این عارضه به خصوص در سوئیچ دوازدهه اصلاح‌شده بیشتر رخ می‌دهد.
- سنگ کیسه صفرا: کاهش وزن سریع می‌تواند باعث تشکیل سنگ‌های صفراوی کلسترولی شود. اگر این سنگ‌ها در مجاری صفراوی گیر کنند، می‌توانند خطرناک باشند. پزشک ممکن است برای پیشگیری از این عارضه دارو تجویز کند.
- عوارض جراحی عمومی: خطرات مشترک با سایر جراحی‌های شکمی شامل عفونت زخم، خونریزی بیش از حد، واکنش به بیهوشی، و لخته شدن خون است.
- فتق و نشت آناستوموز: فتق ممکن است در محل جراحی رخ دهد و نشت آناستوموز (محل اتصال روده) می‌تواند به عفونت‌های جدی در شکم منجر شود.
- عوارض تغذیه‌ای: رعایت نکردن رژیم غذایی پس از جراحی ممکن است منجر به کمبود پروتئین، آنمی، کم‌خونی و مشکلات متابولیکی استخوانی شود. آزمایش‌های منظم خون برای پیشگیری از این مشکلات ضروری است.
تفاوت بای پس معده و بای پس روده
بای‌پس روده به عنوان یک روش جراحی چاقی، به دلیل عوارض جانبی بیشتر، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و عموماً به عنوان آخرین گزینه برای بیمارانی در نظر گرفته میشود که پس از انجام بای‌پس معده (روش استاندارد) به نتیجه دلخواه نرسیده‌اند یا مجدداً دچار چاقی شدید شده‌اند، به ویژه در مواردی که چاقی به حدی است که زندگی فرد را تهدید می‌کند.
